در مواجهه با استعفای مدیران یا تغییرات مدیریتی، سازمان‌ها معمولاً اقداماتی فوری انجام می‌دهند و کارمندان را سریعتر از حد معمول به پست‌های سرپرستی، مدیریتی و رهبری ارتقا می‌دهند. در حالی که این افراد در حال مقابله با چالش‌های پست جدیدشان هستند، همزمان ممکن است خود را درگیر پیچیدگی روزافزون محیط کسب‌وکار بیابند. علاوه بر مسئولیت‌های جدید، آنها ممکن است با چالش‌های مدیریت تیم‌ها از راه دور و یا دورکاری افراد نیز روبرو باشند.
با این وصف، راهبران جدید چه کاری باید انجام دهند؟ چگونه می‌توانند موفق شوند و اثربخشی تیم را افزایش دهند؟
به طور سنتی، روشی که به ما یاد می‌دهند مدیریت کنیم این است که به دیگران بگوییم چه کاری انجام دهند و اطمینان حاصل کنیم که آنها، این کار را انجام می‌دهند، آنها را آموزش دهیم و سیستم‌های جبران خدمت و پاداش را اعلام و پیاده کنیم.
و ما معمولاً عملکرد افراد و تیم‌ها را با پرسیدن چنین سوالاتی مدیریت می‌کنیم:
- چه اقدامات بعدی را پیش‌بینی می‌کنید؟
- آیا در مسیر و زمانبندی مناسب برای رسیدن به مهلت پروژه هستیم؟
- چه موانعی در رسیدن به هدف خود می‌بینید؟
- به چه اهدافی دست یافتید یا از آنها فراتر رفتید؟
- در دستیابی به کدام اهداف (در صورت وجود) ناکام بودید؟
با وجود این، اکثر سوالات عملکرد بر تجزیه و تحلیل گذشته تمرکز دارند و برای ایجاد زمینه‌ای برای دستاوردهای آینده طراحی نشده‌اند. در واقع، چنانچه نتوانید چشم انداز جدیدی را برای خود (به عنوان یک راهبر) و تیم خود ایجاد کنید، نمی‌توانید به عملکرد بسیار بالایی دست یابید.
زمانی به عنوان معاون یک آژانس بازاریابی بسیار موفق، فکر می‌کردم که متخصص بودن در کسب‌وکار برای تأثیرگذاری بر افرادم و تداوم و رشد موفقیت کافی است. پس از شکست در به دست آوردن نتایج با توسل به زور و فشار، و پس از سال‌های متمادی کار با تیم‌های توسعه راهبری، متوجه شدم که نقش کلیدی راهبران ایجاد روابط مؤثر و حس مالکیت در تیم است. من برای اثرگذاری بر نتایج، استفاده از سوالات پرسشگرانه (پویشی) را تمرین کردم که کمک می‌کرد کشف کنیم که چه چیزی مانع عملکرد است.
منظور من از پرسشگری پویشی نوعی سوال پرسیدن است که دیگران را بر آن می‌دارد تا فکر کنند، تأمل کنند و چیزی را برای خودشان کشف کنند. به عنوان نمونه این پرسش را در نظر بگیرید:
«فکر می کنید انجام چه کاری در شرایط فعلی غیرممکن است و در عین حال اثری اساسی در سازمان شما ایجاد می‌کند؟»
پرسیدن این نوع سوالات، روابط عمیق‌تری را ایجاد می‌کند، که پایه و اساس هر دستاوردی است. آنها به ایجاد محیطی از اعتماد و مسئولیت پذیری کمک می‌کنند و تیم شما را قادر می‌سازند تا نتایج عالی را به طور پایدار ایجاد کنند و از گروه افرادی که با هم کار می‌کنند، به یک تیم همسو با اوج کارایی تبدیل شوند.
بیایید سوالات پرسشگرانه را با هم تمرین کنیم. هنگام پاسخ دادن به سوالات زیر، اولین پاسخی که به ذهنتان می‌رسد را کنار بگذارید. سوال را دوباره بخوانید، اندکی تأمل کنید، آن را بررسی کنید و افکاری که به ذهنتان خطور می‌کند را بنویسید. سپس، پاسخی را انتخاب کنید که به شما قدرت می‌دهد.
- امروز از جلسه یا گفتگو با همکارانتان چه ارزش جدیدی برای خود ایجاد کردید؟
- چه شیوۀ بودنی است که چنانچه شما داشته باشید، می‌تواند در حل تعارض، توانمندسازی اعضای تیمی که عملکرد ضعیفی دارد یا به ارتباط موثر کمک کند؟
- چه کاری را می‌توانید متوقف (یا شروع) کنید که عملکرد شما یا تیمتان را بهبود بخشد؟
- از خواندن این مطلب تاکنون در مورد قدرت پویش، پرسشگری و تحقیق چه چیزی کشف کرده‌اید؟
- چه اقدامات جدیدی می‌بینید که می‌توانید با تیم، مدیر یا خانواده‌تان انجام دهید؟
ممکن است متوجه شوید که در ابتدا، طراحی و تعامل با سوالات پرسشگرانه (پویشی) آسان نیست. دلیلش این است که به طور عادی و روزمره زندگی به ندرت درگیر تفکر تحقیقی هستیم. به طور عادی ما در تلاشیم تا راه‌حل‌های سریع را شناسایی کنیم و بیابیم. صادقانه بگویم، ما معمولاً زمانی برای تأمل نداریم. اما چنانچه فرایند پرسشگری و پویش، در کنار سوالات سنتی عملکرد کسب‌وکار تمرین شود، می‌تواند فضایی را برای نوع جدیدی از روابط با تیم، سطح بالای مالکیت از سوی همه افراد، و نتایج کاری فوق‌العاده و قابل اندازه‌گیری فراتر از آنچه انتظار داشتید باز کند.
چه سوالاتی را می‌توانید برای تیم خود طراحی کنید تا فرصت‌های جدید خلق کنند، و در دستیابی به نتایج جسورانه و اثربخشی تیم گشایش ایجاد نمایند؟
